Σελίδες

Σάββατο, Νοεμβρίου 22, 2025

«Ερωτόκριτος» (Β. Κορνάρος, 17ος αι.)

 


(Δημοσιευμένο στην τοπική εφημερίδα Ομηρική Γραία)

Ο Ερωτόκριτος του Βιτσέντζου Κορνάρου θεωρείται ένα από τα κορυφαία έργα της κρητικής λογοτεχνίας στην περίοδο της Βενετοκρατίας, το οποίο έχει επηρεάσει βαθιά τη νεοελληνική ποίηση και τη λαϊκή παράδοση (μαντινάδες, βαφτιστικά ονόματα, παραδόσεις). Πρόκειται για ένα έμμετρο μυθιστόρημα που αποτελείται από 10.012 ιαμβικούς δεκαπεντασύλλαβους ομοιοκατάληκτους στίχους στην κρητική διάλεκτο, ενώ οι τελευταίοι 12 στίχοι αναφέρονται στον ίδιο τον ποιητή.

Η ιστορία διαδραματίζεται σε μια φανταστική Αθήνα που συνδυάζει στοιχεία της αρχαίας Ελλάδας με χαρακτηριστικά της Δύσης.
Βασικοί χαρακτήρες είναι ο Ερωτόκριτος η Αρετούσα — κόρη του βασιλιά Ηράκλη. Ο Ερωτόκριτος αγαπά κρυφά την Αρετούσα· της τραγουδά τα βράδια χωρίς να αποκαλύπτει την ταυτότητά του.
Ο βασιλιάς, αγνοώντας ποιος είναι ο νέος, οργανώνει ενέδρα, αλλά ο Ερωτόκριτος διαφεύγει αφού σκοτώνει δύο από τους στρατιώτες. Μετά από πολλές περιπέτειες, εξορίες και γεμάτες ανδρεία μάχες, ο έρωτας των δύο νέων ξεπερνά τις κοινωνικές διακρίσεις και τους κινδύνους. Τελικά το ζευγάρι στεφανώνεται μέσα σε γενική χαρά – και με τη σύμφωνη γνώμη του βασιλιά.

Το έργο γράφτηκε στην κρητική διάλεκτο, κυρίως στο ιδίωμα της Σητείας. Ο Β. Κορνάρος χρησιμοποιεί χαρακτηριστικούς διαλεκτικούς τύπους, στοιχεία φωνητικής και σύνταξης που διαφέρουν από το κοινό νεοελληνικό ιδίωμα, με συνεχή μέριμνα για τη στιχουργία.

Όπως αναφέρει ο Γ. Σεφέρης στο σχετικό δοκίμιό του (Δοκιμές Α’), «ο ποιητής του Ερωτόκριτου βλέπει τη σύγκρουση της ορμής της νιότης και του ερωτικού πάθους με τη φρόνηση· τις οδύνες του πάθους, και, στο τέλος, τη συμφιλίωση και το συμβιβασμό των δυο αυτών αντίθετων δυνάμεων».

Αν και η ταύτιση του ποιητή με τον Βιτσέντζο Κορνάρο θεωρείται σχεδόν βέβαιη, εξακολουθούν να υπάρχουν επιστημονικά ζητήματα όπως η ακριβής χρονολόγηση του έργου, η σχέση του με τα ιταλικά πρότυπα και η πιστότητα των χειρογράφων.



Δεν υπάρχουν σχόλια: