Σελίδες

Τρίτη, Οκτωβρίου 04, 2016

Bιβλιοπαρουσίαση: Ι.Ν. Παρασκευόπουλος, "Κλινική Ψυχολογία"


Το εγχειρίδιο «Κλινική Ψυχολογία» περιλαμβάνει περιλήψεις των διδακτικών ενοτήτων που πραγματοποίησε ο καθηγητής Ι.Ν. Παρασκευόπουλος στις παραδόσεις του προς τους φοιτητές της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών σε θέματα κλινικής ψυχολογίας. Ο κλάδος αυτός της ψυχολογικής θεωρίας και πράξης ασχολείται με τη διάγνωση, την πρόληψη και τη θεραπεία της παθολογικής συμπεριφοράς και αποτελεί έναν από τους δυναμικότερους κλάδους της εφαρμοσμένης ψυχολογίας. Στο εγχειρίδιο αυτό περιγράφονται τα κριτήρια καθορισμού της παθολογικής συμπεριφοράς, οι διάφορες μορφές της, τα αίτια που την προκαλούν και τα διάφορα θεωρητικά πρότυπα που καθορίζουν τον τρόπο διάγνωσης και θεραπείας της. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στις ψυχολογικές μεθόδους διάγνωσης και θεραπείας των ψυχικών παθήσεων, όπως είναι οι ψυχοδυναμικές μέθοδοι των ψυχαναλυτικών, οι συμπεριφοριστικές τεχνικές, τα ανθρωπιστικά - υπαρξιστικά πρότυπα και οι ομαδικές ψυχοθεραπείες.

Σύμφωνα με τον συγγραφέα, οι κυριότερες μορφές παθολογικής συμπεριφοράς των ενηλίκων είναι οι εξής:

- Οι νευρώσεις (αγχώδης νεύρωση, φοβίες, υστερική νεύρωση, ιδεοληπτική-ψυχαναγκαστική νεύρωση, υποχονδρίαση, νευρωσική κατάθλιψη, ψυχοσωματικές διαταραχές).

- Οι ψυχώσεις (σχιζοφρένεια, παράνοια, μανία-μελαγχολία). Η διαφορά τους από τις νευρώσεις είναι ότι στις πρώτες ο ασθενής έχει επαφή με την πραγματικότητα, ενώ στις ψυχώσεις όχι. Κάποια μορφή νεύρωσης έχει το 30% του πληθυσμού των αστικών κέντρων.

- Οι διαταραχές διαγωγής (ψυχοπαθητική προσωπικότητα, ψυχοσεξουαλικες διαταραχές, τοξικομανίες).

- Οι νοητικές ανεπάρκειες (Βαθμίδες καθυστέρησης, Κλινικά σύνδρομα).

 

Αντίστοιχα, οι κυριότερες διαταραχές των παιδιών και των εφήβων είναι:

-  Η νοητική καθυστέρηση (ελαφρά, μέτρια, βαριά).

- Οι διαταραχές της προσοχής(ελαττωματική προσοχή με υπερκινητικότητα, ελαττωματική προσοχή υπολειμματικού τύπου).

- Οι αγχώδεις διαταραχές (διαταραχές του άγχους του αποχωρισμού, διαταραχές του άγχους προς τα ξένα πρόσωπα).

-  Οι διαταραχές πρόσληψης τροφής (ψυχογενής ανορεξία, βουλιμία).

- Οι διαταραχές της διαγωγής (επιθετικότητα, καταστροφική τάση, ακοινώνητη συμπεριφορά).

- Οι διαταραχές στερεοτυπικών κινήσεων (τικ, τραυλισμός, λειτουργική ενούρηση, λειτουργική εγκόπρηση, υπνοβασία, ενύπνιος τρόμος).

- Οι βαριές εκτεταμένες διαταραχές της ανάπτυξης (γενικευμένη ανωριμότητα, βρεφονηπιακός αυτισμός).

-  Οι ειδικές διαταραχές της ανάπτυξης (δυσλεξία, δυσαριθμησία, κτλ.).

- Η σχιζοειδής διαταραχή (το άτομο αποφεύγει να κάνει παρέα και να συμμετέχει σε δραστηριότητες με συνομηλίκους, δεν έχει φίλους).

- Η εκλεκτική βωβότητα (συνεχής άρνηση να μιλήσει σε όλες τις κοινωνικές εκδηλώσεις, συμπεριλαμβανομένου και του σχολείου).

- Η εναντιωματική συμπεριφορά (πείσμα, αρνητισμός).

- Οι διαταραχές της ταυτότητας του Εγώ (σύγχυση ρόλων).

Τέλος, ως τα κυριότερα είδη ψυχοθεραπειών (για ενήλικες, εκτός των φαρμάκων) ο συγγραφέας αναφέρει τα εξής:

- Ψυχοδυναμικές μέθοδοι: ψυχανάλυση του Freud, ανάλυση του Adler, ανάλυση του Jung, θεραπεία του Fromm, θεραπείες των αναλυτών του Εγώ (Erikson, Salivan, κ.α.)

- Συμπεριφοριστικές μέθοδοι: συστηματική αποευαισθητοποίηση, ψυχοκατακλυσμική θεραπεία, ενδοεκρηκτική θεραπεία, αποστροφική θεραπεία, παρρησιαστική θεραπεία, συστηματική συντελεστική ενίσχυση, το σύστημα των "ανταλλάξιμων" αμοιβών, μίμηση προτύπων, λογικο-θυμική θεραπεία, αυτοέλεγχος, βιοανάδραση.

- Ανθρωπιστικές - Υπαρξιστικές μέθοδοι: πελατοκεντρική θεραπεία του Carl Rogers, μορφολογική θεραπεία του Fritz Perls, συνδιαλεκτική ανάλυση του Eric Berne.

- Ομαδικές μέθοδοι: Οικογενειακή θεραπεία, ψυχόδραμα, παιγνιοθεραπεία, συναντησιακές ομάδες.

Αξίζει να αναφερθεί η διευκρίνιση του συγγραφέα σχετικά με τη σοβαρότητα ή όχι ενός συμπτώματος στα παιδιά και τους εφήβους: Ασφαλώς, η παρουσία ενός συμπτώματος προβληματικής συμπεριφοράς στο παιδί δεν πρέπει αναγκαστικά να μας βάζει σε ανησυχία. Η σοβαρότητά του εξαρτάται από πολλούς παράγοντες οι σπουδαιότεροι εκ των οποίων είναι:

- Η συχνότητα εμφάνισης του συμπτώματος.

- Η εμφάνιση συγχρόνως και άλλων συμπτωμάτων.

- Ο βαθμός απόκλισης του συμπτώματος από το μέσο-φυσιολογικό.

- Η ένταση του συνοδευτικού συναισθήματος.

- Η αδυναμία αποφυγής του συμπτώματος.

- Η πιθανότητα να έλθει το παιδί αντιμέτωπο με τον νόμο.

Στον επίλογο του βιβλίου του , ο Ι.Ν. Παρασκευόπουλος καταλήγει:

 "(Σήμερα) η έμφαση της θεραπευτικής διαδικασίας δίνεται, όχι τόσο στην κλινική ατομική θεραπεία κάποιας "ασθένειας", αλλά κυρίως στην προληπτική και κοινωνική κλινική ψυχολογία. Οι προσπάθειες σήμερα εστιάζονται στο διττό σκοπό: α) Στην προληπτική ψυχική υγιεινή και στην προαγωγή της ψυχικής υγείας του λαού ολόκληρου. β) Για τα άτομα που παρουσιάζουν ψυχοπαθολογικές "παρεκκλίσεις", στην παροχή ψυχοκοινωνικής βοήθειας για να ξεπεράσουν τα προβλήματά τους, παραμένοντας πάντοτε μέσα στους χώρους όπου καθημερινά ζουν και δρουν: μέσα στην οικογένεια, στον χώρο δουλειάς, στην κοινότητα".

 

 

 

 

Δεν υπάρχουν σχόλια: