Τα Βυζαντινά Μνημεία του Ωρωπού

Μάθημα: "Ο λιγνίτης, τα λιγνιτωρυχεία του Ωρωπού και η Καρβουνόσκαλα"

Mάθημα: "Μυθολογία των ποτάμιων υδάτων και του Ασωπού"

Μικρασιατική Καταστροφή, 100 χρόνια μετά, μέρος Γ’: Τα Νέα Παλάτια του Ωρωπού

 

Τα νησιά του Μαρμαρά είχαν κυρίως ελληνικό πληθυσμό μέχρι το 1922. Οι περισσότεροι κάτοικοί τους με την ανταλλαγή των πληθυσμών εγκαταστάθηκαν σε περιοχές της Εύβοιας, της Χαλκιδικής, της Αθήνας, του Πειραιά, ακόμη και σε πόλεις της Αμερικής, του Καναδά και της Αυστραλίας.

«Ο Ζητιάνος», του Ανδρέα Καρκαβίτσα

Mε τον «Ζητιάνο» του Α. Καρκαβίτσα ξετυλίγεται σε 140 σελίδες και με μια σπάνιας αυθεντικότητας δημοτική γλώσσα, ένα από τα ανώτερα λογοτεχνικά επιτεύγματα όχι μόνο του Α. Καρκαβίτσα, αλλά και ολόκληρης της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Ήρωας – αρνητικός και απεχθής – είναι ο Κραβαρίτης[i] ζητιάνος Τζιριτόκωστας που δρα καταστρεπτικά στο Νυχτερέμι, ένα απομονωμένο χωριό της Θεσσαλίας, στα τέλη του 19^ου αιώνα. Δυο μόνο μέρες μένει σε εκείνο το χωριό και του φτάνουν για να το καταστρέψει.

Πρόσκληση σε Ημερίδα: "100 Χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή"

Μικρασιατική Καταστροφή, 100 χρόνια μετά, μέρος Β’

Παρά τις αντίξοες συνθήκες, τα ελληνικά στρατεύματα προχώρησαν νικηφόρα στο εσωτερικό της Μικράς Ασίας και στη διάρκεια του 1921 κατέλαβαν τους δύο στρατηγικούς στόχους που είχαν θέσει. Αλλά οι Τούρκοι του Κεμάλ υποχώρησαν περισσότερο και οχυρώθηκαν στην περιοχή της Άγκυρας. Η ανάγκη καταδίωξής τους ανάγκασε τον ελληνικό στρατό να περάσει τον ποταμό Σαγγάριο και την Αλμυρά έρημο. Ο εφοδιασμός έγινε δύσκολος και ο στρατός ήταν ταλαιπωρημένος από τους συνεχείς πολέμους. Έτσι, τον Αύγουστο του 1921 οπισθοχώρησε και οχυρώθηκε σε μία αμυντική γραμμή (Εσκί Σεχίρ – Κιουτάχεια – Αφιόν Καραχισάρ).

Στράτης Μυριβήλης, Η ζωή εν τάφω

Ο Στράτης Μυριβήλης (πραγματικό ονοματεπώνυμο: Ευστράτιος Σταματόπουλος, Συκαμιά Λέσβου, 30 Ιουνίου 1890 – Αθήνα, 19 Ιουλίου 1969) ήταν από τους σημαντικότερους πεζογράφους της Γενιάς του '30. Η ζωή εν τάφω είναι το πρώτο του μυθιστόρημα και ένα από τα πιο εμβληματικά αντιπολεμικά αριστουργήματα της ελληνικής λογοτεχνίας.

Ή Άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Οθωμανούς

(Δ. Σταύρου, εκπαιδευτικός, υπ. δρ. ΕΚΠΑ)

H Κωνσταντινούπολη είχε αντισταθεί σε περίπου 20 πολιορκίες. Η κατάκτησή της από τον σουλτάνο Μωάμεθ Β’ τον Πορθητή στις 29 Μαΐου του 1453 είναι η τελευταία πράξη ενός προβλέψιμου δράματος όπου έπαιξαν ρόλο ο σταδιακός κατακερματισμός του ελληνικού κόσμου, η  μόνιμη αναρχία και οι θρησκευτικές έριδες. Επίσης, επιβεβαίωσε την κυριαρχία των Οθωμανών που προηγουμένως είχαν κατορθώσει να επιβάλουν και να εδραιώσουν την εξουσία τους σε μεγάλο μέρος της Μ. Ασίας, καθώς και στη Βαλκανική Χερσόνησο.

O ποντιακός ελληνισμός

Ο ποντιακός ελληνισμός έχει τις ρίζες του στον μεγάλο αποικισμό του Εύξεινου Πόντου που ξεκινά τον 8ο αι. π.Χ. με τη Μίλητο της Ιωνίας να ιδρύει τη Σινώπη σε εξαιρετικά στρατηγική θέση εξαιτίας του λιμανιού της και της δυνατότητας ομαλής επικοινωνίας της με τις γύρω περιοχές. Η Σινώπη, με τη σειρά της ίδρυσε το 756 π.Χ την Τραπεζούντα, την Κρώμνη, το Πτέρυον, την Κύτωρο και άλλες φημισμένες πόλεις της περιοχής για την οποία μιλούν ακόμη οι παραδόσεις, οι χοροί και τα τραγούδια των Ποντίων. Επί μακρό διάστημα απομονωμένος από τον υπόλοιπο ελληνισμό λόγω της απόστασης, μιας δύσκολης θάλασσας και ενός ορεινού απόκρημνου όγκου αλπικού τύπου, αριθμούσε περισσότερους από 450.000 κατοίκους στις αρχές του 20ου αιώνα σε πάνω από 1.000 χωριά. 

Μικρασιατική Καταστροφή, 100 χρόνια μετά (μέρος Α’)

 

Η Μικρασιατική Καταστροφή αναφέρεται στο τέλος του ελληνοτουρκικού πολέμου του 1919-22, τη φυγή από την Τουρκία της ελληνικής διοίκησης που είχε εγκατασταθεί στα δυτικά μικρασιατικά παράλια κατά τη Συνθήκη των Σεβρών, όπως και τη σχεδόν άτακτη υποχώρηση του ελληνικού στρατού μετά την κατάρρευση του μετώπου και τη γενικευμένη πλέον εκδίωξη μεγάλου μέρους του χριστιανικού πληθυσμού της Μικράς Ασίας. Θεωρείται μία από τις μεγαλύτερες συμφορές του ελληνισμού διαχρονικά,  αφού το μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού στοιχείου της Ανατολής εξαφανίστηκε ύστερα από δύο χιλιάδες χρόνια και περίπου 1,5 εκατομμύριο πρόσφυγες ήρθαν υπό άθλιες συνθήκες στην Ελλάδα.

Ο «Λεωνής» του Γιώργου Θεοτοκά

Ο Γιώργος Θεοτοκάς αποτέλεσε έναν από τους κορυφαίους λογοτέχνες και διανοητές της γενιάς του ’30. Ο «Λεωνής» περιγράφει την ιστορία ενηλικίωσης ενός αγοριού στην Πόλη κατά την περίοδο των ταραγμένων χρόνων 1914-1923. Η πορεία της κοινωνικοποίησής του συνδέεται με τα συνταρακτικά γεγονότα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, της Μικρασιατικής Καταστροφής, της προσφυγιάς και της ανταλλαγής πληθυσμών που ακολούθησε. Το μυθιστόρημα μας φέρνει πολύ κοντά με όλα τα στοιχεία που φαντάζουν μυθικά για τον μικρό Λεωνή: Οι παλιοί παιδικοί φίλοι, η εμφάνιση των στρατευμάτων των «ελευθερωτών», η έμφυτη φιλομάθεια, οι πρώτοι έρωτες, τα ωραία υπαίθρια κτήματα που φιλοξενούν για πάντα τα καλοκαίρια του πιο πικραμένου κομματιού του ελληνισμού, γίνονται σχεδόν σύμβολα για την Ελλάδα που γυρίζει τη σελίδα της Μικρασίας για πάντα.