Ο Μύλος της Παλλήνης: Ό,τι απέμεινε από το «Παλάτι» του Χαρβατίου

 

Στην εποχή της Τουρκοκρατίας, η Παλλήνη αποτελούσε ένα μεγάλο τσιφλίκι. Το πιθανότερο είναι ότι κάποιος Harbat Μπέης κατείχε το τεράστιο αυτό κομμάτι γης και έτσι το χωριό πήρε το όνομα Χαρβάτι.

Με το Πρωτόκολλο του Λονδίνου του 1830 οι ιδιοκτησίες των Τούρκων παρέμειναν δικές τους για μερικά χρόνια και έτσι μπόρεσαν να τις πουλήσουν σε μεγάλους αγοραστές.  Έτσι, αρχικά το Χαρβάτι πέρασε στην ιδιοκτησία του Γεώργιου Αργυρόπουλου, συζύγου της Ραλλούς Καρατζά, κόρης του Φαναριώτη ηγεμόνα της Ουγγροβλαχίας κατά την περίοδο (1812-18) Ιωάννη Καρατζά. Ο Γεώργιος Αργυρόπουλος είχε το Χαρβάτι ως προίκα στην κόρη του Ελένη Αργυροπούλου, όταν αυτή παντρεύτηκε τον Γάλλο Πρέσβη Αχιλλέα Ρουάν (Achille Rouen, πρώτο πρέσβη της Γαλλίας στην Ελλάδα). Η Ελένη Αργυροπούλου, με τη διάλυση του γάμου της με τον Αχιλλέα Ρουάν, πούλησε το ένα τρίτο του κτήματος στον Γάλλο ναύαρχο Μπρουά (Armand Joseph Bruat).

Το 1843, τα 2/3 του Χαρβατίου αγόρασε ο Αλέξανδρος Ρουζού (Alexandre Louis Joseph de Roujoux), Γάλλος ο οποίος είχε έλθει στην Ελλάδα το 1834, προστατευόμενος του Ιωάννη Κωλέττη και από το 1842 πρόξενος της Γαλλίας στη Σύρο. Ο Ρουζού αγόρασε και το υπόλοιπο 1/3 από τον Μπρουά και το 1845 έχτισε με τη γυναίκα του Ανθούσα Ρουζού μια έπαυλη που αργότερα αποκαλούσαν «το Παλάτι», στη θέση που σήμερα βρίσκεται ο Ιερός Ναός του Αγίου Τρύφωνα.

Το κτήριο αποτελούσε την κύρια κατοικία τους, με πολύ προσωπικό, στάβλους και  με έναν τεράστιο κήπο έξι στρεμμάτων με κάθε λογής καρποφόρα δένδρα. Μέσα στον κήπο υπήρχε και ο κτιστός νερόμυλος , δηλ. ένας πέτρινος κυκλικός πύργος άντλησης νερού με ανεμόμυλο που εξασφάλιζε τις τεράστιες ποσότητες νερού που χρειαζόταν καθημερινά το μέγαρο.  Αυτός ο μύλος είναι σήμερα το μόνο κτίσμα που απέμεινε από τις εγκαταστάσεις του κτηρίου.

Ο Ρουζού (ή Ρουζιού) πέθανε το 1852 χρεωμένος λόγω του Χαρβατίου, παρόλο που όλοι περίμεναν ότι θα είχε σημαντική επιτυχία, αφού προσπάθησε να χρησιμοποιήσει τις τελευταίες τεχνικές για την καλλιέργεια και εκμετάλλευσή του. Επόμενος ιδιοκτήτης της έπαυλης ήταν για ένα μικρό χρονικό διάστημα, (ένα εξάμηνο) ο Δήμαρχος Αθηναίων Κουτσικάρης και στη συνέχεια πέρασε στην ιδιοκτησία της κας Δαμασκηνού.

Το 1874 το Χαρβάτι αγόρασε ο εφοπλιστής Ιωάννης Θεοφιλάτος και το 1904 η Μαρία Δημητρίου Μ. Καλλιφρονά. Το 1913, με βάση το νόμο 1702, το Χαρβάτι απαλλοτριώνεται κατά 2/3 και 10.000 στρέμματα κατανέμονται σε 48 οικογένειες.

Το 1900 η έπαυλη καταστράφηκε από φωτιά που προήλθε από τα υπόγεια μαγειρεία και έκτοτε δεν επανήλθε στην αρχική της μορφή.  Οι Παλληνιώτες τη θυμούνται ημικατεστραμμένη και την ονομάζουν «το Παλάτι».

Πηγές

Βικιπαίδεια: Παλλήνη Αττικής: https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%B1%CE%BB%CE%BB%CE%AE%CE%BD%CE%B7_%CE%91%CF%84%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82

Ντάσιος Τ. (2023), Στην Παλλήνη (Χαρβάτι) Αττικής μετά από καιρό, Ορεινογραφίες: https://oreinografies.wordpress.com/2023/09/25/%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CF%80%CE%B1%CE%BB%CE%BB%CE%AE%CE%BD%CE%B7-%CF%87%CE%B1%CF%81%CE%B2%CE%AC%CF%84%CE%B9-%CE%B1%CF%84%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82-%CE%BC%CE%B5%CF%84%CE%AC-%CE%B1%CF%80%CF%8C/

Ρομποτής Κ. (2020), Ιστορία της Παλλήνης, Παλληνεύς: https://www.pallineus.gr/istoria-pallinis/